TAZELİĞİNİ KORUYAN YAZ BESİNLERİ VE KIŞ MEVSİMİ
Balkonlarda tüten salçalık domates kokuları bizlere sonbaharın geldiğini hatırlattı. Hemen her evde yaz sebze ve meyvelerinden kışa tüketim sağlayabilmek adına hazırlıklar başladı. Taze meyve ve sebze tüketim tercihimiz nedeniyle mevsimi olmayan ama onlarsız da yemeklerin tadı tuzu olmayan gıdaları dondurucuda nasıl ve ne kadar saklayalım, özellikle çalışan kadınlar için ne yemek pişirelim derdi olmadan tazeliğini koruyabilen donmuş gıdalar ve dondurucuya konulmaması gereken gıdaları biraz ele alalım. Öncelikle dondurucuya konulmaması gereken gıdaları inceleyelim:
Yüksek yağlı krema, kremşanti ve şekerli kremalar dondurulabilirken, süt ürünleri dondurucuda kaldığında sulu kıvama geçtiğinden maalesef günlük tüketime uygundur.
Patates püresini 4-6 ay kadar dondurabilirken, çiğ patates kararma yapacağı için maalesef dondurucuda saklanmamalıdır.
Donduğunda genişleyip kabuğunu kıracağı için yumurtalar da dondurulamayacak besinler arasındadır.
Konserveler dondurulursa içindeki sıvı genleşir ve patlama yaşanabilir bu nedenle serin ve kuru bölgede depolanması daha doğrudur.
Kıvırcık, salatalık ve turp gibi sulu sebzeler eridiğinde çürümüşçesine yumuşar ve lezzeti gider bu nedenle dondurulmaya uygun değillerdir.
Sıcak yiyecekler asla dondurucuya konulmaz. Dondurucunun derecesini arttıracağı için bakteri üremesine neden olur bu nedenle yiyecekler önce soğutulmalı sonra depolanmalıdır.
Köfte yaparken kullandığımız bayat ekmek kırıntıları da dondurucu için uygun besin değildir. Dondurucudan çıkarıldıklarında ıslanır ve hamurlaşır.
Erimiş gıdalar asla yeniden dondurulmamalıdır.
Dondurulan krem peynirin de yapısı bozulur sertleşerek pütürlü bir hal alır bu nedenle dondurulmaya uygun değildirler.
Pişmiş makarna ve pilav dondurulup çözdürüldüğünde lapa haline geldiğinden dolmalarda dondurucu için uygun besin değillerdir.
Dondurulan ürünler tekrar dondurulamayacağından, tek kullanımlık paketleme yapmanız gerekir.
KIRMIZI ET, yeni kesildiyse buzdolabında bir gün dinlendirilmeli ancak kasaptan alındıysa hemen dondurulabilir. 6-12 ay dondurucuda kalabilir.
TAVUK ETİ GİBİ KÜMES HAYVANLARI, 1 gece buzdolabında bekletilip 7-8 ay kadar dondurucuda dondurulabilir.
BALIKLAR, organları temizlendikten sonra kuyruklarından tutulup baş aşağı buzlu duya daldırılır etrafı buz tabakası ile kaplanır bu şekilde (glaze) 4-6 ay dondrucuda kalabilir.
SUCUK, PASTIRMA gibi şarküteri ürünleri vakumlanıp 1-2 ay dondurucuda bırakılabilir.
ÇEKİRDEKLİ MEYVELER, öncelikle çekirdeklerinden ayrılmalıdır. Uz, şeftali ve kavun kabuksuz vaziyette ve dilimlenmiş dondurulmalı, elma, armut gibi hızla kararan meyveler ise dondurmadan önce üzerine şeker dökülüp öyle dondurulmalıdır. Meyveler dondurulmadan önce limonlu veya şekerli suya daldırılırsa dondurucudaki ömrü 10-12 ay kadardır.
PATLICAN, FASÜLYE, BARBUNYA gibi sebzeler 3 dk haşlanıp soğuk suya daldırılıp dondurucuda 8-10 ay kadar muhafaza edilebilir. Ayrıca patlıcanları pişirmek için yuvarlak keserek tost makinasında yakmadan kızartabilirsiniz yağsız bir şekilde.
KAPYA BİBER, ortadan ikiye kesilip çekirdeklieri temizlenir kabuklu kısmı yukarı gelecek şekilde çok az miktar zeytinyağı sürülerek fırında iyice pişirilir. Henüz sıcakken kilitli poşete konur ve yarım saat bekletilir. Yarım saat sonra poşetten çıkarılıp kabukları soyulur ve soğuttuktan sonra buzdolabı poşetlerine konup dondurucuya kaldırılır.
SAKIZ KABAĞI, rendelenmiş veya küp küp doğranmış kabaklar 2 dk kaynamış suya ardından buzlu suya daldırılır. Buzdolabı poşetlerine tek yemeklik olarak paketlenir.
BAMYA, domatesler doğranır ve poşetin dibine konur ardından bamyakalr yıkanır ayıklarnı içine 2 damla limon konulan kaynar suya atılarak 3 dk kaynatılır sonra soğuk suya tekrar atılır ve domateslerin üzerine yerleştirilerek dondurucuya konur.
BEZELYELER, çiğ olarak da poşetlenebilir ancak önceden haşlamak ve soğumaya bırakıp öyle poşetlemek kışın dolaptan çıkarıp kullanırken daha pratik ve hızlı olacaktır.
DOMATES, rendelenmiş bir şekilde de poşeleyip dondurucuya koyabileceğiniz gibi kapya biber sarımsak ve az miktar yağ ile kaynatıp sos haline getirip de kavanozlarda buzdolabında saklayabilirsiniz. Veya rendelenmiş domatesleri kavanoza koyup bulaşık makinasının en yüksek sıcaklığında yıkama yaptırabilirsiniz. Hem vakumlanmış hem pişmiş olur.
Dondurmadan önce sebzelerin haşlanma süreleri:
Haşladığınız sebzeleri hemen soğuk suyun içine atın ve kağıt havlular yardımıyla kuruttuktan sonra derin dondurucuya yerleştirin.
Lahana (doğranmış): 1.5 dakika
Havuç: 3-5 dakika arası
Karnabahar, kereviz, biberler: 3 dakika
Mısır: 4-8 dakika
Patlıcan: 4 dakika
Yeşil fasulye: 2-3 dakika
Soğan, ıspanak: 2 dakika
Bezelye: 2-3 dakika
Kabak: 1 dakika
Donmuş besinler, oda sıcaklığında veya suyun altında çözdürülmemeli, buzdolabında bekletilerek çözdürülmelidir.
Tüm bunların önlemini alsak da buzdolabına yerleştirme düzenimiz maalesef tazeliği etkileyen faktördür. Buzdolabı düzenine de yakından bakalım:
Buzdolaplarının en soğuk bölümü buzluğa en yakın rafıdır; en sıcak kısmı ise buzluğa en uzak bölmesi. Her rafın sıcaklık değeri farklı olduğundan yiyecekler bu duruma uygun şekilde yerleştirilmelidir.
En riskli ve hassas yiyecekleri en soğuk rafa yerleştirin. Özellikle bozulmaya en yatkın yiyeceklerden yumurta, süt ve süt ürünleri, et, tavuk, balık ve yumurta burada olmalı.
Çiğ yumurtanın kabuğu da aynı çiğ et gibi bakteri üretir bu yüzden onu diğer yiyeceklerden uzak tutmaya gayret ederek, dolabınızın yumurta bölmesinde saklamalısınız.
Yemeye hazır pişmiş yemekler ve hazırlanmış salatalar da üzeri kapalı cam kaplarda üst rafta muhafaza edilmelidir.
KIŞA HAZIRSAK YAZ MEVSİMİNİN SON DEMLERİNİ ÇIKARMAYA DEVAM EDELİM, AFİYETLE KALIN…
DİYETİSYEN BEGÜM KURAN
